13 Aralık 2018’de 23 numaralı Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan ve 9 Şubat 2021’de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından ilan edilen Milli Uzay Programı’yla çalışmaları ivme kazanan Türkiye Uzay Ajansı, “2023 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu”nu yayımladı. Rapor, Ocak – Haziran 2023 döneminde yürütülen faalilyetler ve sonuçlarıyla birlikte Temmuz – Aralık 2023 döneminde yürütülecek faaliyet ve beklentileri kapsıyor.

Raporun Ocak – Haziran 2023 Yürütülen Teknik Faaliyetler bölümünde kamuoyunda ilgiyle takip edilen Ay Araştırmaları Programı- 1 ve Türk Astronot ve Bilim Misyonu dikkat çekiyor.

Bir Türk vatandaşının bilim misyonu ile Uluslararası Uzay İstasyonuna Göndermeyi hedefleyen Türk Astronot ve Bilim Misyonu (TABM) Projesi kapsamında son olarak 5-15 Haziran 2023 tarihleri arasında Astronotların Bilim Misyonu Deneylerine dair teorik ve uygulamalı eğitimlerin deney yürütücüleri tarafından gerçekleştirilmiş olarak ifade ediliyor.

Temmuz – Aralık 2023 Döneminde ise Astronot adaylarının yaklaşık 6 ay sürecek eğitimlerinin tamamlanması ve deneylere ait donanım, yazılım gibi bileşenler fırlatma öncesi güvenlik testleri için AXIOM SPACE firması aracılığı ile NASA’ya teslim edilmesi beklenmektedir.

Ay Araştırma Projesi Faz 1 (AYAP-1)

Türkiye’de geliştirilen hibrit roketin de yer aldığı Ay’a sert iniş gerçekleştirilmesi planlanan Ay Araştırma Projesi Faz 1 (AYAP-1) kapsamında;

• Ay yörüngesi ve Ay yüzeyine ulaşması planlanan uzay aracı ve bu araç için geliştirilen hibrit itki sistemine yönelik testlere devam edildiği,
• Hibrit uydu itki sisteminin yerde ateşleme testleri ile 260 saniye stabil yanması sağlandığı,
• Sonda roketi ile motorların uzay ortamında testlerinin yapıldığı ve sonda roketi ile 103 km irtifaya ulaşılıp uzay sınırının geçildiği,
• Uzay aracına yönelik olarak güç dağıtım ve düzenleme birimi, tepki tekeri, uçuş bilgisayarı, uydu yapısalları, elektronik devre tasarımları, dozimetre (radyasyon ölçer) gibi alt sistemlerin geliştirilmesi çalışmalarına devam edildiği,
• Yurtdışından tedarik edilecek tüm alt sistemler için sözleşmeler imzalandığı veya imzalanma aşamasına getirildiği,
• Projede ön tasarım çalışmalarının tamamlandığı,

ifade edilmiştir. Bu bağlamda henüz ön tasarım aşamaları tamamlanan AYAP- 1 için başlangıçta ilan edilen 2023 fırlatma hedefinin 2024’e öteleneceği öngörülebilir.

Yılın kalan yarısında ise Ay aracının yurt içi ve yurt dışı bileşen tedarik çalışmaları devam ederken kritik tasarım çalışmalarının ilerleyeceği ifade edilmiştir. Hibrit itki sisteminindeyse yerde yapılacak statik ateşleme ve sonda roketiyle gerçekleştirilen uzay ortamı test faaliyetlerine de devam edileceği belirtilmiştir. Ay aracının yeterlilik modeli üretileceği de raporda yer almaktadır. Yeterlilik modelinin çeşidine dair yazılmış veya kamuoyuna yansıyan farklı bir bilgi bulunmamaktadır.

Rubidyum Atomik Frekans Standardı Geliştirme Projesi kapsamında, atomik saatin ön tasarım çalışmaları devam etmektedir. Rb Atomik Frekans Standardı Geliştirme Projesi Başlangıç Toplantısı gerçekleştirilmiştir. TÜBİTAK UME ile İTÜ NOVA arasında atomik saat görev yükü ve uydu ara yüzü kapsamında görüşmeler devam ettiği ve Rubidyum atomik saatin küp uydu boyutlarında ve uzay koşullarında çalışabilmesi için çalışmalara devam edileceği belirtilmiştir.

Atomik saatin güç ihtiyacını karşılayabilmek ve görev yükünü uygun sıcaklıkta tutabilmek adına küp uydunun tasarımına yönelik çalışmalara da devam edilecektir. Atomik saatin ürettiği zaman bilgisinin yüksek doğrulukla yer istasyonuna indirilmesi yüksek önem taşıdığından bir yandan da alternatif yöntemler üzerinde çalışmalara devam edildiği aktarılmıştır.

İlgili Olarak

TUA’dan ABD’ye teknik ziyaret

Defence Turk; güvenlik güçleri personeline, savunma sanayii kurum ve kuruluşları ile araştırmacılara savunma ve güvenlik alanında bilgi ve haber takibi hizmeti sağlamaya adanmış bir platformdur.