Bilim insanları, kara deliklerin içinde neler olup bittiğine göz atabildi.

İlk kez yaklaşık 10 yıl önce tespit edilen kütleçekim dalgaları üzerine kurulan yeni bir model, bu gizemli nesnelerin içinde neler olup bittiğine işaret ediyor. Nihayetinde bu yeni çalışma, kara delikler birleştiğinde ne olduğunu anlamamızı sağlayabilir. Kara deliklerin birleşmesi evrende bilinen muhtemelen en çarpıcı ve uç olay.

Kütleçekim dalgaları ilk kez 2015’de tespit edilmişti. Bilim insanları, kara delikler çarpışıp evren boyunca dalgalanan bozulmalar ortaya çıkarınca uzay zamanda oluşan titremeleri görmek için devasa ve hassas ekipmanlar kullandı.

O zamandan bu yana geçen sürede bilim insanları, evrene yayılan kütleçekim dalgalarından yaklaşık 100 birleşen kara delik tespit etti.

Bilim insanları bu süreci bir kutuyu sallamaya ve çıkan sesi kullanarak içindeki şeyin doğasını anlamaya çalışmaya benzetiyor. Bu durumda sarsıntı iki kara deliğin çarpışması, sesse yaydıkları kütleçekim dalgalarının incelenmesidir.

Yeni araştırmada bu ölçümler, kozmik olayların kendilerini daha iyi modellemek için kullanıldı. Bu, bilim insanlarının içeride olup bitenlerin yapısını haritalandırmalarına ve Einstein’ın genel görelilik kuramının çok uç ortamlarda nasıl çalışacağını test etmelerine olanak sağlayacak.

Şimdiye kadar bilimsel modeller “doğrusal” etkileşimlere dayanıyordu. Bu modeller iyi işleseler de diğer davranış türlerini hesaba katmadıkları için sınırlıdırlar. Doğrusal olmayan etkileşimlere ilişkin bu yeni çalışma, modelleri yüzde 10’a kadar iyileştirebilir.

Bu çalışma ayrıca, bilim insanları daha fazla çarpışan kara delik tespit ettikçe, gelecekteki gözlemlere de katkı sunacak. Yeni makalenin ortak yazarı Macarena Lagos, “Bu bizi kütleçelim dalgası tespitinin bir sonraki aşamasına hazırlayan büyük bir adım. Sonraki aşama, kütleçekime ve evrenin uzak köşelerinde meydana gelen bu inanılmaz olaylara ilişkin anlayışımızı derinleştirecek” diyor.

Bu kütleçekim dalgalarını ilk tespit eden gözlemevi olan LIGO, pandemi nedeniyle 2020’den beri kapalı. Ancak gelecek yıllarda, daha fazla kara deliği daha ayrıntılı olarak tespit edebilecek yeni sistemler devreye girecek.

Modeli detaylandıran çalışma “Nonlinearities in Black Hole Ringdowns” (Kara Delik Sönümlenmelerinde Doğrusal Olmayan Etkileşimler) , Physical Review Letters akademik dergisinde yayımlandı.